Kontakt kiszonki z powietrzem powoduje namnażanie się bakterii tlenowych prowadząc do wzrostu pH i temperatury kiszonki oraz aktywacji grzybów pleśniowych. W efekcie rozpoczęty proces zagrzewania kiszonki przyczynia się do utraty wartości pokarmowej paszy, co generuje duże straty w gospodarstwie. Jeżeli problem ma swój początek już na pryzmie dodatkowe natlenianie podczas mieszania TMR-u spowoduje dalszy, szybszy wzrost temperatury na stole paszowym. Zagrzana pasza dla krów ogranicza pobranie suchej masy dawki i składników odżywczych pogłębiając efekt stresu cieplnego.

Wyróżniamy trzy podstawowe zakresy temperatur dla kiszonek:

-optymalna : <20°C

-podwyższonego ryzyka: 20-30°C

-zagrzewanie kiszonki: >30°C

Aby sprawdzić temperaturę kiszonki, badanie należy wykonać przy użyciu termometru.

Wzrost temperatury skarmianych pasz obniża ich wartość pokarmową, co przyczynia się do wzrostu kosztów wynikających z konieczności uzupełnienia dawki w dodatkowe pasze treściwe.

Zagrzewające się kiszonki przyczyniają się do zmniejszonego pobrania paszy, co skutkuje spadkiem produkcji mleka. Wzrost komórek somatycznych jest konsekwencją spadku odporności zwierząt, a namnażające się grzyby stwarzają ryzyko zatrucia mykotoksynami.

Jak uniknąć strat na pryzmie i zachować stabilność tlenową kiszonki?

1. Wybieraj starannie kiszonki najlepiej przy użyciu odpowiedniego sprzętu ( wycinak szczękowy, frez)

2. Nie zostawiaj luźnego, osypującego się materiału- przy pryzmie, silosie musi być porządek

3. Świeżą masę wybieraj regularnie w odpowiedniej ilości- tempo skarmiania 1,5-2 metry bieżące/ tydzień

4. Robiąc pryzmę dostosuj wielkość pryzmy do zużycia zachowując odpowiednie tempo wybierania w celu ograniczenia kontaktu z tlenem, odkrywanie kiszonki w myśl zasady „mało a często”

5. Podczas przygotowania pryzm stosuj preparaty ograniczające rozwój grzybów i pleśni

6. Zapewnij odpowiednie rozdrobnienie materiału i właściwą suchą masę. Prawidłowe ubicie podczas zakiszania uniemożliwia wnikanie powietrza w głąb kiszonki, szczelnie przykryj i dociśnij folią na całej powierzchni.

Mimo wysokiej jakości kiszonek, szczególnie latem w czasie upałów podczas mieszania TMR-u na skutek natlenienia kiszonek i dostarczenia łatwo fermentujących węglowodanów wraz z paszami treściwymi może dochodzić do zagrzewania dawki na stole paszowym.

W celu ograniczenia zagrzewania TMR-u zaleca się:

1. Zabezpieczenie TMR-u preparatem ograniczającym rozwój bakterii, grzybów i drożdży powodujących zagrzewanie.

2. Zadawać świeży TMR wcześnie rano lub wieczorem, kiedy temperatury są najniższe.

3. Podzielić dobową dawkę na porcje ( rano i wieczór)- mniejsza ilość na stole- mniejsze zagrzewanie, częste zadawanie TMR-u zachęca do większego pobrania.

4. Więcej razy podgarniać TMR.

5. Stosowanie mieszaczy powietrza w celu poprawy cyrkulacji powietrza.

Rozwiązaniem wspierającym utrzymanie wysokiej jakości kiszonek w okresie upałów jest produkt COOLMED. To sypki konserwant paszowy, który wykazuje silne właściwości przeciwpleśniowe i przeciwgrzybiczne. W środowisku kwaśnym (pH 3,0-4,5) wykazuje działanie hamujące w stosunku do drożdży i pleśni. Dzięki COOLMED dawki zachowują świeżość przez dłuższy czas. Z powodzeniem możemy stosować go również na ściany kiszonek, rozpuszczając 0,5 kg preparatu COOLMED w 5 litrach wody i spryskując ścianę uzyskanym roztworem.

Paulina Trochimiuk
Specjalista ds. żywienia bydła